Organizacje związkowe tworzyły się początkowo w Wielkiej Brytanii w wieku XIX. Później powstawały już związki zawodowe niemalże na całym świecie. Dzisiaj tych organizacji jest znacznie więcej. Cechuje je większe rozbicie, z uwagi na zrzeszanie członków konkretnych zawodów, zakładów a nawet w obrębie jednego zakładu pracy istnieje kilka związków zawodowych. W każdej społeczności, gdzie zbierze się określona liczba osób może powstać związek. Tworzą go dobrowolnie członkowie, których powinno być minimum 10. Podstawą prawną działania związku zawodowego jest ustawa o związkach zawodowych. To ona reguluje także cele i zadania związków.
Natomiast wewnętrznym dokumentem związku w oparciu o który działa związek jest statut związku. Największym z funkcjonujących jest związek Solidarność 80. Kiedy powstawał, głównie związki zrzeszały pracowników zakładów państwowych. Finansowanie związku zawodowego w tych przypadkach głównie opierało się na środkach pieniężnych pochodzących ze składek członków oraz w mniejszym stopniu na środkach finansowych pozyskanych od pracodawców.
Dzisiaj, kiedy państwowe zakłady już prawie nie istnieją, związki zawodowe w firmach prywatnych. Bowiem związek zawodowy może powstać u każdego pracodawcy. Formalnie nie ma znaczenia ilość zatrudnionych osób, jednak trzeba pamiętać, że organizacja związkowa musi liczyć co najmniej 10 osób. Ponieważ dzisiaj wiele osób nie pracuje na podstawie umów o pracę, powstaje dylemat kto może tworzyć związek. Więc związek mogą tworzyć wszyscy pracownicy bez względu na podstawę stosunku pracy w tym także zatrudniani na podstawie umowy agencyjnej.
Pierwszym działaniem prowadzącym do powstania związku jest zorganizowanie zebrania założycielskiego a następnie podjęcie uchwały o jego powstaniu i ustalenie statutu związkowego. Utworzenie całkiem nowego związku wymaga spełnienia większej ilości formalności niż wstąpienie do już istniejącego. W tym celu wybiera się komitet założycielski a następnie trzeba dokonać rejestracji w KRS. Trzeba tego dokonać w ciągu 30 dni od daty podjęcia uchwały o założeniu związku.
Pracodawca w prywatnej firmie nie musi być informowany o tym, że jego pracownicy chcą założyć związek zawodowy. Z kolei pracodawca dowiedziawszy się o tym, nie może zwolnić z pracy inicjatorów związkowych. Nie może także w żaden inny sposób przeciwdziałać i przeszkadzać w zakładaniu związku. Natomiast kiedy już związek zostanie zarejestrowany, musi poinformować pracodawcę o tym zdarzeniu, jak też o liczbie członków związku, bez konieczności przedstawiania imiennej listy członków.
